Depuradora, aprender do pasado

Sospeito que a comisión negociadora do pacto PSOE-BNG para o Concello de Vigo non perdeu moito tempo en definir unha política medioambiental que tería como punto clave o saneamento e depuración na cidade (e da súa área metropolitana). Trátase dun problema acuciante que ten como elemento central a saúde da ría e que non admite máis parcheos e dilacións.

Aprender do pasado recente.
Como xa dixemos neste blog, os problemas do saneamento sendo vitais provocan nos responsables políticos unha reacción negativa ante a posibilidade de non ser apreciados polo electorado. As solucións provisionais lonxe de ser solucións non fan outra cousa que adiar e aumentar os problemas. En vez de practicar unha pedagoxía cara ós cidadáns que axude a valorar a importancia deste problema, os responsables locais prefiren escondelos, ou ben, tratan de propor solucións tecnicamente inviables que eliminen as lóxicas tensións que producen. A construcción dunha nova depuradora e as alternativas para a súa ubicación son un bon exemplo. A falla de control sobre Aqualia, xestora do actual saneamento, e outra proba do erróneo enfoque levado ata o de agora.
Ademais dos responsables políticos, tamén os chamados axentes sociais, terán que reflexionar para non apoiar falsas solucións. Non esperamos, en ningún caso, que os empresarios enfoquen o problema con responsabilidade. Deixando aparte o seguidismo político que fixeron co anterior grupo gobernante, o seu interés vai tralo beneficio económico cortoplacista e responsables como son dos moitos vertidos incontrolados, a depuración é un custo que aforran trasladándoo á sociedade. Só cabe esperar que así como o Sr. Fernández Alvariño é agora un abandeirado das enerxías alternativas, apareza algún cluster de empresas especializadas en depuración.
Moi diferente e máis incomprensible é o caso da FAVEC. A federación de asociacións de veciños que a penas apoiaron as loitas dos veciños de Coruxo, si que bendiciron a depuradora no exilio de Baiona. Nesta nova etapa, compre que recuperen a súa independencia de criterio e poñan no centro da súa reflexión a máxima “quen contamina paga” que traducido ó caso ven sendo “non se pode exportar a merda nen as incomodidades da súa depuración”.

Vulnerabilidade e sostenibilidade.

O problema do saneamento de Vigo é complexo e non pode ter solucións máxicas. Unha nova depuradora, aínda que sexa cos maiores adiantos tecnolóxicos non é a solución. Primeiro porque, como tódolos sistemas centralizados, é vulnerable e bastará un fallo ou mesmo unha folga de persoal para que se produzan vertidos. (Non digamos xa unhas obras de remodelación de seis meses!). Segundo, porque o crecemento da cidade pode colocarnos nunha situación semellante dentro de 15 ou 20 anos. Por último, porque é necesaria a separación de augas pluviais e fecais o que supón acometer obras en toda cidade.
Así vistas as cousas, e como veñen opinando diferentes grupos ecoloxistas e expertos, hai que pensar en sistemas de depuración fraccionados e formando redes que permitan a utilización total ou parcial dos recursos en caso de accidente. Depuradoras de pequenas dimensións interconectadas e situadas en células territoriais aseguran un funcionamento máis seguro e reparten e achegan a responsabilidade.

A escala da solución
Tendo en conta que o noso sistema de depuración natural é a ría, esa debe ser a escala da solución. Son imprescindibles acordos intermunicipias ou mesmo novas estructuras administrativas como a as áreas metropolitanas. A tentación, sen embargo, é deixar toda a política “suxa” en mans de Santiago ou Madrid renunciando así á iniciativa política que se reclama neutros casos.
Así foi a recente historia. As eleccións locais se celebraron sen que o problema medioambiental máis importante aparecese nos debates. O pacto de silencio e a solución máxica de Pachi Vazquez fixérono posible. Sen embargo, a competencia do control de vertidos é da administración local que deberá potenciar o servicio e analizar as responsabilidades dos seus responsables anteriores.

O estado da cuestión.
Neste momento a política de saneamento e depuración está nas mans de Saitec, a empresa á que ACUNOR encargou o "estudio de alternativas y anteproyecto de sistema de depuración de la ría de Vigo". (Por certo. foi a oferta máis cara) Ábrese unha pequena esperanza por canto o estudio encargado está enfocado de maneira integral e cabe agardar que enmende as falsas solucións propostas. Claro que todo depende da vontade política (lembren que a proposta de Silleiro tamén foi realizada por unha solvente consultora ) pero supoño que D. Abel poñerá por diante da construcción do “múelle das mareas” a solución a este problema. Entre outras cousas porque quedaría bastante mal cheo de cagadas flotantes.

Ver tamén : O saneamento en Vigoblog.