Algunhas leccións do lume

Abafados no fume, cabreados e impotentes imos aprendendo, pesía todo.

A escala do tempo. Case tódolos problemas serios teñen causas que se remontan anos e anos. As solucións tamén. Por tanto, de nada valen as políticas de parche e de imaxe. Botamos en falta a reflexión con rigor. Galicia tiña que ter os mellores expertos en cuestións forestais. Material experimental temos dabondo.
As respostas dos nosos responsables evindencian o esquematismo das súas propostas cando eran oposición. Hoxe din, literalmente, o que dixeron os seus antecesores. Mentras tanto, inasequibles ó desalento, insiten, uns e outros, con tozudez , en levar un debate político de baixura alimentado polos forofos de plantilla. Non se trata de ser mellor co outro se todos perdemos.

A escala do espacio. Tamén hai globalización nos incendios. O monte arde porque non vale nada. A madeira chega ós nosos portos a prezos irrisorios desde paises lonxanos. É a mesma madeira dos cayucos. Os aserraderos se deslocalizan. As papeleiras tamén. ¿É posible librarse ó mesmo tempo do cheiro da celulosa e do fume?

A ordenación do territorio. O lume chega ás casas ou as casas foron cara ó lume? Todos levamos un promotor dentro que desexaría convertir cada metro cadrado de terra en solar edificable. Hai que pensar máis os emprazamentos para non pedir , agora! , unha boca de rego en cada casa de cada aldea. Por se non fora pouco, agora tamén o mar, a lámina de auga sube de cotización.
Tamén están as xerarquias. O monte que arde lonxe é menos monte que o que arde ó lado da casa. A alarma é maior porque o lume está nos xardíns das cidades.

A escala de decisión. Nos problemas serios non hai localismos. Hai que articular decisións. Viron como os concellos, a xunta, o propio estado quedan superados nas grandes catastrofes? Non se pode reinvidicar soberanías parciais nun mundo globalizado; non podo decidir a construcción da miña casa no medio do bosque e esixir un bombeiro ó lado; non podo construir milleiros de vivendas e esixir que outros arranxen o transporte; non pode esixir “Nunca mais”, e non cumplir co protocolo de Quioto.

As implicacións ecolóxicas. Onde se meteron os que fan chistes sobre os ecoloxistas? Estamos aprendendo que tódalas decisións teñen repercusións a curto, medio e longo prazo. Desde a rede de transporte ata as alturas dos edificios. Á vista das consecuencias alguén dubida que paga a pena perder un ano para repensar ambientalmente un plan? O deseño dun colector paralelo ó Lagares para conseguir un rio limpo non está no orixe da degradación da ría?

A vulnerabilidade. O monte sempre ardeu e vai seguir ardendo. Pero non sempre se queimou. A nosa relación co territorio fainos cada día máis vulnerables. Pensemos nos elementos básicos –auga, aire, enerxía- e na súa xestión cada vez máis complexa. Estamos a merced de tolos insensatos –nos avións ou en cidades como Beirut- ou de planificadores irresponsabeis como os do camping de Biescas ou os transportistas de fuel do Prestige. Non é unha coña. Pero hai que paralos.

P.S. Tamén temos que falar de nos. Non hai mafia sen complicidade social. Sabemolo ben polo contrabando, polo narcotráfico, polas infraccións urbanísticas. A colaboración cidadán non é fácil.