Casco Vello (1)

Un novo edificio arde e outro máis se derrumba no Casco Vello. O decaimento social prodúcese xa de xeito expreso. Abandoado á súa sorte dende que no ano 1999 rematara o programa europeo URBAN, a súa rehabilitación componse só de palabras e mentiras.

O único certo é que para o Casco Vello de Vigo non existe ningun Plan de Rexeneración que se poida considerar tal, é dicir, con métodos e obxectivos de integralidade e cos criterios que a Unión Europea quixo exemplificar co seu programa de rexeneración urbana URBAN. Se antes de 1994, ano do comezo do URBAN, o barrio se atopaba no máis absoluto abandono, esta iniciativa, cun orzamento de 13 millóns de euros (dos cales o Concello de Vigo puxo o 30%), supuxo un empuxe importante que non tivo continuidade. Ese soplo europeo, segundo a memoria do programa e o seu Boletín Buguina, permitíu ensaiar o modelo de xestión integrada que promove a UE e rehabilitar boa parte do espacio público do barrio (case 24.000 m2), construir diversos equipamentos hoxe en funcionamento (Casa de Arines, dous Centros comunitarios, o novo Mercado da Pedra, unha Gardería, un Centro de Artesanía, a Casa da Cultura Galega ou o interior da Biblioteca Central), rehabilitar fachadas e realizar accións de fomento económico e do emprego.

Sen posibilidade de acceder a novo financiamento con ese Programa europeo (só 18 cidades europeas das 188 participantes, e ningunha en España, poideron repetir -para novos barrios e de xeito extraordinario- no novo período 2000-2006), o barrio volveu a caer no abandono, sen que o Concello pusexe, ata a creación do Consorcio en 2005, os recursos necesarios nos seus orzamentos para continuar as políticas de rehabilitación integral, nin adoptase programas específicos integrados dende as distintas concellalías encamiñados cara á recuperación socioeconómica e cultural da zona. Todo o contrario, o Programa Operativo Local, verdadeiro sucesor financeiro de URBAN para rexeneración urbana, foi empregado trapalleiramente polo co-goberno de Carlos Príncipe, co apoio do PP de Corina, para facer a inexplicable "Casa das Palabras-Verbum", cun custo de 9.349.728 euros, financiados no seu 70% pola U.E.

A creación no ano 2005 (hai xa máis de un ano) do Consorcio do Casco Vello de Vigo, dotado con 30 millóns de euros aportados pola Consellería de Política Territorial, Consorcio Zona Franca e Concello de Vigo, non só non está a supoñer un freo ao deterioro urbano, económico e social do Casco Vello, senon que semella que ocorre o contrario. Non podía ser doutra maneira pois o Consorcio non ten, nin pode ter, un programa de rehabilitación integral, pois soamente se crea para intervir no mercado da vivenda mediante a compra ou expropiación de vivendas que logo serán vendidas ou colocadas no mercado en réxime de aluguer. Se temos en conta que o propósito expreso do consorcio era a rehabilitación de 400-600 vivendas en 6 anos e que nun ano só foi quen de adquirir (que non rehabilitar) 40, vemos ás claras que a este paso, nin en 20 anos lograrán os seus obxectivos.

Sen liderazgo político, sen un auténtico programa de rehabilitación e sen un instrumento técnico e administrativo específico e adecuado que o leve adiante, o futuro do Casco Vello está -sempre estivo pola inacción municipal- moi claro: espantar aos xa escasos residentes tradicionais que alí quedan, baleirar logo aos residentes ocasionais tan útiles nesta fase (inmigrantes alugados en condicións de precariedade) e convertilo finalmente nun barrio residencial para a clase media-alta que demanda de novo a centralidade, cun xeito de vida de calidade, tranquilo, con historia e cultura. O proceso está nos libros e ten nome: xentrificación. No caso de Vigo, á brava, claro.

Mentres o Concello segue a dar paos de cego (?), a maior parte dos edificios do Casco Vello están xa en mans de avispados promotores que, sen presas, entre incendio e incendio, esperan a que todo estea a punto para maquear o barrio sen os molestos veciños de sempre. Mal lle vexo o negocio das compras aos do Consorcio... xa se adiantaron hai tempo outros.

Pero seguirán contándose mentiras como a de que todo depende da aprobación dun Plan Especial, como se este non fose máis que unha peza do complexo proceso de rehabilitación que ninguén quere ou que ninguén sabe plantear e poñer en marcha ao estilo de ducias de cidades históricas do noso contorno.

Dificilmente a rehabilitación do Casco Vello a vai liderar C.Porro. A estas alturas aínda segue insistindo en que é o seu programa estrella e na mentira de que a situación actual é culpa é dos do BNG que non conseguiron para Vigo o URBAN II (así chegou a afirmar tan pancha nun pleno municipal (ver páxina 80 da Acta de 31.01.2005), que Vigo "debe ser a única cidade de Europa que se perde un programa Uban e non temos o Urban II precisamente por falta de xestión"... e é que non se informa, ou non quere facelo).

Con 30 millóns de euros de orzamento, o Casco Vello váisenos das mans ano tras ano, mentres segue a cantarse a milonga con palabras que quedan inormemente grandes na boca de C. Porro e Ch. Figueroa: rehabilitación, recuperación...

Seguiremos falando do Casco Vello en Vigoblog, sen ir máis lonxe, das 17 vivendas de propiedade pública, construídas para seren ocupadas por xoves en réxime de aluguer, que levan cinco vergonzosos anos baleiras, pola incompetencia de Xunta e Concello... pero será noutro post.